Data aktualizacji: 29.04.2020 r.

Obowiązek posiadania pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie ścieków przemysłowych regulowany jest przez ustawę z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne.

W celu stwierdzenia, czy w naszym przypadku wymagane jest tego typu pozwolenie, należy odpowiedzieć na 3 poniższe pytania:

 

1) Czy mamy do czynienia ze ściekiem przemysłowym?

Zgodnie z definicją zawartą w art. 16 pkt 64 ustawy z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne ścieki przemysłowe powstają w związku z prowadzoną przez zakład działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu, odprowadzane urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu.

Uwaga! Wyżej wskazana definicja nie obejmuje ścieków socjalno-bytowych powstałych w związku z funkcjonowaniem zakładu oraz wód opadowych i roztopowych, za wyjątkiem wód opadowych i roztopowych pochodzących ze stacji demontażu pojazdów oraz z miejsc magazynowania odpadów. Więcej informacji nt. kiedy wody opadowe z miejsc magazynowania odpadów stają się ściekiem przemysłowym można przeczytać w odrębnej poradzie: Kiedy wody opadowe z miejsca magazynowania odpadów stają się ściekiem przemysłowym. 

 

 2) W jaki sposób odprowadzamy ścieki przemysłowe?

Ścieki przemysłowe, bez względu na to, z jakiego rodzaju działalności pochodzą, nie powinny być wprowadzane do środowiska w sposób niezorganizowany, ponieważ ich swobodny spływ do ziemi nie stanowi zabezpieczenia wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i może powodować degradację gleby. Ponadto, zgodnie z art. 75 pkt 3 ustawy z 20.07.2017 r. Prawo wodne zakazuje się wprowadzania do ziemi ścieków zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego oraz jeżeli byłoby to sprzeczne z warunkami wynikającymi z istniejących form ochrony przyrody utworzonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (np.: obszarów Natura 2000), a także stref ochronnych ujęć wody oraz obszarów ochronnych zbiorników wód śródlądowych.

Uwaga! Od ww. zasady jest jeden wyjątek - rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz. U. z 2019 poz. 1311) określa, że do ziemi mogą być odprowadzane ścieki pochodzące ze stacji uzdatniania wody, ścieki przemysłowe biologicznie rozkładalne oraz ścieki oczyszczane w procesie odwróconej osmozy (§ 11. 1 ww. rozporządzenia). Lista sektorów przemysłu, z których powstają ścieki biologicznie rozkładalne jest ściśle określona w ww. rozporządzeniu (przykładowo są to ścieki pochodzące z sektora przetwórstwa mleka, owoców i warzyw oraz browarów).

Jeśli powstające w zakładzie ścieki przemysłowe nie zostały uznane za biologicznie rozkładalne i nie chcemy oczyszczać ich metodą odwróconej osmozy, musimy wziąć pod uwagę jedno z poniższych rozwiązań:

1. Odprowadzanie ścieków przemysłowych do zbiornika bezodpływowego i dalej za pomocą wozów asenizacyjnych wywożenie ich do punktu zlewczego kanalizacji zbiorczej, bądź bezpośrednio do oczyszczalni ścieków. Jeżeli w składzie ścieków znajduje się którakolwiek z substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, takie rozwiązanie wymaga uzyskania zgody administratora sieci kanalizacyjnej i pozwolenia wodnoprawnego. Termin obowiązywania takiego pozwolenia wynosi 4 lata.
2. Odprowadzanie ścieków przemysłowych do gminnej sieci kanalizacji sanitarnej – w takim przypadku musimy uzyskać zgodę administratora sieci kanalizacyjnej oraz, jeżeli w skład naszych ścieków wchodzi którakolwiek z substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, pozwolenie wodnoprawne. Termin obowiązywania takiego pozwolenia wynosi 4 lata.
   Uwaga! Nie wolno odprowadzać ścieków przemysłowych do kanalizacji deszczowej (art. 9 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków).
3. Odprowadzanie ścieków przemysłowych do wód (uwaga! rów melioracyjny, zbiornik wodny oraz staw nie są traktowane jako wprowadzenie ścieków do wód) – w takim przypadku zawsze wymagane jest pozwolenie wodnoprawne. Termin obowiązywania takiego pozwolenia wynosi maksymalnie 10 lat.

Bez względu na to jakie rozwiązanie wybierzemy należy pamiętać, że wprowadzający ścieki do wód lub do ziemi są zobowiązani zapewnić ochronę wód przed zanieczyszczeniem, co zwykle oznacza konieczność zastosowania separatorów lub budowy oczyszczalni czy podczyszczalni ścieków (w zależności od składu odprowadzanych ścieków).

 

3) Jaki skład mają odprowadzane przez nas ścieki?

Bez względu na to gdzie i w jaki sposób będziemy odprowadzać ścieki przemysłowe muszą one spełniać określone parametry wskazane w:

• rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz. U. z 2019 poz. 1311) – w przypadku ścieków przemysłowych wprowadzanych do wód lub do ziemi;
• rozporządzeniu Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. z 2016 poz. 1757) – w przypadku odprowadzania ścieków przemysłowych do kanalizacji innego podmiotu.

 

Jakie substancje są szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego?

Szczegółową listę substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzanie do kanalizacji wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego zawiera rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego (Dz.U. 2019 poz. 1220).

 

Jak określić skład ścieków przemysłowych?

Jeżeli za względu na charakter działalności występuje prawdopodobieństwo pojawienia się w odprowadzanych ściekach substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska, o których mowa powyżej, w przypadku istniejącej instalacji powinno się  przeprowadzić badania składu ścieków.

Zakres badanych parametrów określa się na podstawie szacunków. Uwzględnia się prowadzone procesy technologiczne, skład stosowanych surowców, środków chemicznych, innych dodatków (oleje, smary, płyny hydrauliczne) itp., które mogą spowodować zanieczyszczenie ścieków.

Przykład:

Myjnia samochodowa – sugerowane parametry do badań to: węglowodory ropopochodne, z uwagi na płyny, które mogą wyciekać z aut (paliwo, smary, oleje itp.) oraz fosfor i związki fosforu oznaczane jako fosfor ogólny z uwagi na stosowane środki czyszczące.

Galwanizernia – pH oraz zawartość metali ciężkich (w zależności od stosowanej technologii w ściekach mogą pojawić się: kadm, żelazo, aluminium, fluorki, związki amonowe, miedź, ołów, nikiel, chlor, cynk, cyjanek lub srebro) z uwagi na skład kąpieli galwanicznych.

W przypadku, gdy pozwolenie wodnoprawne należy uzyskać np. przed pozwoleniem na budowę – ilość i skład ścieków należy oszacować, m.in. na podstawie dostępnych danych literaturowych.

Składając wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego podajemy określony skład ścieków, jednak to organ wydający pozwolenie ustala ostatecznie na podstawie analizy opisanych w operacie wodnoprawnym procesów technologicznych, oraz sugerowanych przez wnioskodawcę parametrów, jakie substancje powinny zostać uwzględnione w wydanym pozwoleniu. Wnioskodawca może zostać wezwany do rozszerzenia listy określającej skład ścieków (w tym do przeprowadzenia dodatkowych badań – jeżeli jest możliwość ich wykonania).

 

Kto wydaje pozwolenia wodnoprawne na odprowadzanie ścieków przemysłowych?

Takiego pozwolenia udziela właściwy ze względu ma miejsce korzystania z wód właściwy organ Wód Polskich, określany zgodnie z art. 397 pkt 3 ustawy Prawo wodne.

 

Jak uzyskać pozwolenie wodnoprawne?

W celu uzyskania pozwolenia wodnoprawnego należy złożyć wniosek, do którego dołącza się:

• operat wodnoprawny z oznaczeniem daty jego wykonania wraz z opisem prowadzenia zamierzonej działalności niezawierającym określeń specjalistycznych;
• decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli jest wymagana;
• wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku – decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego albo decyzję o warunkach zabudowy, jeżeli są wymagane;
• ocenę wodnoprawną, jeżeli jest wymagana;
• wypisy z rejestru gruntów lub uproszczone wypisy z rejestru gruntów dla nieruchomości usytuowanych w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub w zasięgu oddziaływania planowanych do wykonania urządzeń wodnych;
• w przypadku wprowadzania ścieków przemysłowych do kanalizacji innego podmiotu – zgodę właściciela tych urządzeń kanalizacyjnych.

Forma i zakres przedmiotowego operatu odpowiada wymogom określonym w art. 407 – 409 ustawy z dnia 20 lipca 2017 roku – Prawo wodne.

Uwaga! Jednym z najważniejszych załączników do operatu wodnoprawnego jest aktualna mapa sytuacyjno – wysokościowa, na której należy zaznaczyć zasięg oddziaływania szczególnego korzystania z wód.