Na początku maja br. opublikowano jedną z najobszerniejszych zmian ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego. W założeniu nowelizacja ma przyspieszyć postępowania administracyjne, zapewnić adekwatność kar w stosunku do przypadków naruszenia prawa, i co ciekawe - wprowadzić bardziej partnerskie relacje między administracją a obywatelami.

 

Skąd pomysł na zmiany?

Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2017, poz. 935) jest jednym z efektów wdrażania tzw. pakietu „100 zmian dla firm – Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców” opracowanego przez Ministerstwo Rozwoju. Zmiany w przepisach wejdą w życie 1 czerwca  2017 r. i co do zasady będą stosowane do postępowań wszczętych po tej dacie. Zmieniona ustawa jest skierowana głównie do potencjalnych petentów – zarówno osób fizycznych jak i przedsiębiorców. Wprowadzono wiele narzędzi pozwalających wnioskodawcom reagowanie na opieszałość, bezczynność, czy stronniczość urzędów. Przepisy dają także urzędnikom możliwość szybszego i lepiej dostosowanego do potrzeb obywateli reagowania na nietypowe sytuacje.

 

Milczące załatwienie sprawy

Ta procedura ma wykluczyć załatwianie spraw przez organ po ustawowym terminie na jej rozpatrzenie. Przykładowo, jeśli złożymy wniosek w sprawie, którą organ powinien rozstrzygnąć w ciągu miesiąca, ale po tym czasie nie otrzymamy żadnej informacji z urzędu (brak decyzji, czy pisma o wydłużeniu terminu postępowania) tzw. „milczenie” organu, oznaczać będzie załatwienie sprawy zgodnie z naszym wnioskiem. W praktyce trzeba będzie poczekać kilka dni, aby upewnić się, że decyzja (nadana w terminie) nie dotrze do nas drogą pocztową.  Organ, który „spóźnił” się z wydaniem decyzji będzie sporządzał adnotację o treści rozstrzygnięcia i jego podstawie prawnej oraz (na prośbę Wnioskodawcy) potwierdzenie, że sprawa została załatwiona milcząco w formie zaświadczenia (postanowienia).

 

Zmiana w zakresie terminu na uzupełnienie braków formalnych

Ważną zmiana jest wprowadzenie możliwości wnioskowania o przedłużenie terminu na uzupełnienie braków formalnych we wniosku. Dotychczas termin ten wynosił 7 dni od daty otrzymania wezwania niezależnie od ilości braków, jakie należało uzupełnić oraz stopnia ich skomplikowania. Od 1 czerwca sporządzając wezwanie organ będzie miał możliwość wyznaczenia dłuższego terminu na uzupełnienie braków formalnych biorąc pod uwagę ich ilość i stopień skomplikowania, ale także wnioskodawca będzie miał możliwość złożenia wniosku o przedłużenie tego terminu. Zmiana ta jest bardzo istotna ponieważ nieuzupełnienie braków formalnych powoduje pozostawienie sprawy bez rozpatrzenia.

 

Rozstrzyganie na korzyść strony i proporcjonalność

Jeżeli zastosowanie niejasnego przepisu spowodowałoby nałożenie na osobę lub przedsiębiorcę jakiegoś obowiązku np. kary albo odebranie czy ograniczenie uprawnień np. cofnięcie zezwolenia, wątpliwości dotyczące prawa jak i faktów, powinny być rozstrzygane na korzyść strony. Nie oznacza to, że organ zawsze przychyli się do naszej argumentacji, ale jeśli istnieje kilka możliwych równie zasadnych interpretacji danego przepisu organ powinien przychylić się to tej, która jest najbardziej korzystna dla strony. Organy nie będą mogły także żądać od stron dowodów, które nie są niezbędne do załatwienia sprawy (np. są dostępne w rejestrach publicznych) lub w konkretnej formie (np. oryginał dokumentu) jeśli przepisy szczegółowe wyraźnie tego nie stanowią. Pracownik prowadzący sprawę może np.:  poświadczyć przedłożoną kopie za zgodność z oryginałem i włączyć taką kopię do akt sprawy.

 

Wymierzanie kar i odstępowanie od nich

Ważne są też zmiany dotyczące nakładania, czy umarzania kar, m. in. niezależnie od sposobu określenia w przepisach wysokości kary, możliwe będzie odstąpienie od jej nałożenia. Przykładowo, organ będzie musiał odstąpić od nałożenia kary, gdy waga naruszenia prawa jest znikoma (np.: nie została wyrządzona szkoda ani zagrożenie dla innych osób, nie ucierpiało chronione dobro prawne takie jak środowisko naturalne), a strona zaprzestała zachowania, które naruszało prawo.

 

Wiele, wiele innych….

Zmiana ustawy wprowadza wiele innych korzystnych dla obywateli i przedsiębiorców zmian, które z uwagi na ich liczbę trudno wymienić, ale na uwagę z pewnością zasługują wprowadzone zasady:

• pewności prawa, wg której bez uzasadnionej przyczyny organy administracji nie mogą zmieniać utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym (o ile jest ona zgodna z przepisami),

• bezstronności i równego traktowania dotyczącej traktowania każdej strony identycznie, bez względu na okoliczności,

• współdziałania organów i posiedzenie w trybie współdziałania, która ułatwia przepływ informacji pomiędzy urzędami czy instytucjami oraz umożliwia ich wspólne posiedzenie w danej sprawie.

Co więcej organy administracji będą miały obowiązek wskazać konkretne warunki, które nie są spełnione, przez co wniosek nie może zostać rozpatrzony pozytywnie. Ma to umożliwić wnioskodawcy przedstawienie dodatkowych, konkretnych dowodów, które mogą umożliwić wydanie decyzję zgodnej z wnioskiem.

 

Zapraszamy do zapoznania się z treścią nowelizacji pod adresem:

http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2017/935

 

 

                                                     

Źródło: dziennikustaw.gov.pl, mr.gov.pl

Zdjęcie: pixabay.com