Ze źródłami emisji związków odorowych mamy do czynienia praktycznie w każdej kategorii działalności, nie tylko gospodarczej. O tym, że problem uciążliwości zapachowej nasila się, świadczy rosnąca ilość skarg jakie wpłynęły (i wpływają nadal) do organów Inspekcji Ochrony Środowiska (1200 rozpatrzonych skarg w 2016 roku). Brak unormowań prawnych w zakresie standardów zapachowych jakości powietrza oraz metodyki badań uniemożliwia nałożenie jakichkolwiek sankcji za emisję odorów przez organy kontrolujące.

 

Problemy legislacyjne

Uciążliwość zapachowa jest zagadnieniem stwarzającym problemy legislacyjne. Sama definicja odnosi się bowiem do stanu subiektywnego dyskomfortu odczuwanego przez człowieka w sferze psychicznej i fizycznej spowodowanego zapachem substancji. Legislacja odorów jest jednak możliwa o czym świadczą przykłady państw, w których wdrożono odpowiednie uregulowania. Warto tu jednak podkreślić, że w samej Unii Europejskiej, nie ma jednolitego prawodawstwa w tym zakresie. Duńskie rozwiązania łączą w sobie aspekty planowania przestrzennego (uwzględnianie minimalnej odległości ferm od budynków mieszkalnych oraz ograniczenia w rozbudowie obiektów istniejących), a także obowiązek przestrzegania rygorystycznych zasad magazynowania gnojowicy, nawożenia pól itd. W Danii wprowadzono również kryteria zapachowej jakości powietrza (standardy imisyjne), z rozdzieleniem poziomów dla stref zamieszkałych i niezamieszkałych, a dopuszczalna częstość przekroczeń wynosi 1% czasu w ciągu roku.

 

Przeciwdziałanie uciążliwości zapachowej na szczeblu krajowym

Ministerstwo Środowiska wychodząc naprzeciw licznym interpelacjom poselskim, zapytaniom senatorskim, skargom obywateli i apelom samorządów podjęło decyzję o etapowym rozwiązaniu problemu. Dwa pierwsze etapy zakończono opracowaniem i publikacją „Kodeksu przeciwdziałania uciążliwości zapachowej” oraz zleceniem i odebraniem ekspertyzy pt. „Lista substancji i związków chemicznych, które są przyczyną uciążliwości zapachowej”. Ostatnim etapem jest rozpoczęcie prac nad projektem ustawy o przeciwdziałaniu uciążliwości zapachowej. Korzystając z doświadczenia GIOŚ, Minister Środowiska zdecydował, że opracowaniem projektu ustawy o uciążliwości zapachowej ma zająć się GIOŚ. Merytorycznie, prace nad ustawą, ma wspierać Zespół Doradców złożony z przedstawicieli naukowych oraz specjalistów z branży.

 

Kodeks przeciwdziałania uciążliwości zapachowej

Kodeks nie ma rangi aktu prawnego i jest traktowany jako dokument wyjściowy zmierzający do wypracowania odpowiednich rozwiązań podnoszących jakość życia ludzi narażonych na uciążliwości odrowe. Jest to zbiór praktyk i działań, wskazany do stosowania przez jednostki administracji każdego szczebla oraz przedsiębiorców. Dokument prezentuje techniki redukcji i ograniczenia emisji substancji zapachowych w oparciu o najprostsze działania (jak okresowe przeglądy i kontrole, odpowiednie magazynowanie, regulacje parametrów procesu) po dostosowane do parametrów pracy danej instalacji rozwiązania technologiczne (techniki filtracyjne, spalanie, dezodoryzacja).

W dokumencie zidentyfikowano również główne źródła emisji substancji odoroczynnych. Prym wiodą tutaj obiekty gospodarki komunalnej oraz branża rolnicza. Wytyczne zawarte w Kodeksie nie mają stanowić podstawy do zamykania lub ograniczania poszczególnych działalności, a mobilizację do wdrożenia przez przedsiębiorców praktyk uwzględniających poszanowanie praw osób zamieszkujących w otoczeniu obiektu uciążliwego zapachowo. Nasuwa się tutaj jednak pytanie, czy wypracowany przez specjalistów szereg porad i wytycznych jest w stanie zmienić przyzwyczajenia i praktyki od lat stosowane przez branże wymienione jako najbardziej uciążliwe zapachowo?

Jak informuje ministerstwo w swoich komunikatach, jest za wcześnie by mówić o jakichkolwiek terminach. Kodeks można zatem traktować jako sugestię w jakim kierunku podążać będą prace nad ustawą, a utworzoną listę substancji odoroczynnych i związków chemicznych jako punkt wyjściowy do sprecyzowania metodyki oceny zapachowej, wartości odniesienia dopuszczalnych stężeń w powietrzu substancji i związków chemicznych oraz jednostek, w jakich określana będzie uciążliwość.

Z treścią „Kodeksu przeciwdziałania uciążliwości zapachowej” można zapoznać się pod adresem:

http://odpady-help.pl/interpretations/div-kodeks-przeciwdzialania-uciazliwosci-zapachowej-div

                     

                               

Źródło: www.mos.gov.pl, www.gios.gov.pl

Zdjęcie: pixabay.com