3 lutego 2023 r. do Sejmu wpłynął  rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw, dotyczący produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Projekt ma na celu, po prawie dwóch latach od wejścia w życie tzw. dyrektywy SUP (single use plastics), transpozycję przepisów tej dyrektywy do polskiego prawa.

Projekt wprowadza zmiany w szeregu ustaw, m.in. w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, ustawie o odpadach, ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Część zapisów omawianego projektu będzie wchodziło w życie po 14 dniach od daty ogłoszenia, niektóre od dnia 1 stycznia 2024 r., dla niektórych wyznaczone odrębne terminy.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany w poszczególnych aktach prawnych:

I. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej:
- zastąpienie określenia „wprowadzających lub wprowadzanych na terytorium kraju” terminem „wprowadzających lub wprowadzanych do obrotu”;
- dodanie definicji tworzywa sztucznego oraz oksydegradowalnych tworzyw sztucznych,
- nowe brzmienie definicji przedsiębiorcy, w tym doprecyzowanie wprowadzającego do obroty produkty pod własnym oznaczeniem lub zlecającego wytworzenie produktu innemu przedsiębiorcy,
- obowiązek pobierania opłaty przez przedsiębiorców prowadzących m.in. sklepy, lokale gastronomiczne, oferujących żywność i napoje w maszynach vendingowych od nabywającego produkty z tworzyw sztucznych będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez danego przedsiębiorcę w te opakowania (wymienione w zał. nr 6 do ustawy) – zgodnie z uzasadnieniem do projektu opłata nie jest pobierana, w sytuacji gdy w jednostce są sprzedawane fabrycznie zapakowane produkty w opakowaniach;
- maksymalna stawka ww. opłaty może wynieść 1 zł za jedną sztukę opakowania SUP, rzeczywiste stawki opłat mają zostać określone w rozporządzeniu,
- obowiązek zapewniania w sprzedaży alternatywnych opakowań wielokrotnego użytku lub opakowań z materiałów innych niż tworzywa sztuczne (np. papier, metal) w stosunku do opakowań wymienionych w zał. nr 6 ustawy,
- obowiązek prowadzenia ewidencji liczby nabytych i wydanych użytkownikowi końcowemu produktów SUP wymienionych w zał. nr 6 do ustawy (m.in. pojemniki na posiłki typu fast food, opakowania kanapek, sałatek, pojemniki na żywność świeżą lub przetworzoną niewymagającą dalszej obróbki, np. owoce),
- wprowadzenie zakazu wprowadzania do obrotu niektórych produktów jednorazwoego użytku z tworzyw sztucznych: plastikowych talerzy i sztućców, słomek i mieszadełek do napojów, jednorazowych patyczków higienicznych z tworzyw sztucznych, wszystkich wyrobów z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych, pojemników na żywność wykonancyh z polistyrenu, patyczków mocowanych do balonów, narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne;
- opłata za wprowadzanie do obrotu produktów wymienionych w zał. nr 9 do ustawy: 0,20 zł za 1 kg oddzielnie dla każdego rodzaju wprowadzanego do obrotu produktu wymienionego w sekcji I załącznika nr 9 do ustawy oraz 0,03 zł za 1 sztukę sztukę oddzielnie dla każdego rodzaju wprowadzanego produktu wymienionego w sekcji II i III załącznika.

Od 1 stycznia 2024 r. wchodzi w życie termin pobierania opłaty od użytkownika końcowego nabywającego te produkty lub napoje lub żywność w tych produktach przez przedsiębiorców prowadzących jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego, jednostki gastronomiczne lub pakujących i oferujących napoje lub żywność za pomocą urządzenia vendingowego oraz możliwość kontroli w tym zakresie przez Inspekcję Handlową.

Od 1 stycznia 2024 r. wchodzą przepisy m.in. w zakresie maksymalnych stawek opłaty za sztukę produktu jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych,  prowadzenia ewidencji liczby nabytych i wydanych użytkownikom końcowym produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych,  obowiązku finansowania kosztów selektywnego zbierania narzędzi połowowych stanowiących odpady zawierających tworzywa sztuczne,  finansowania publicznych kampanii edukacyjnych. 

II. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:
- umożliwienie ministrowi  właściwemu do spraw klimatu określinia, w drodze rozporządzenia, sposobu obliczania poziomu składowania oraz warunki zaliczania masy składowanych odpadów komunalnych i odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych do masy odpadów komunalnych poddanych składowaniu, kierując się koniecznością możliwości zweryfikowania osiągnięcia tych poziomów przez każdą gminę oraz przepisami Unii Europejskiej określającymi sposób obliczania poziomu składowania oraz warunki zaliczania masy składowanych odpadów komunalnych i odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych (zapis będzie wchodził w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia).

III. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach:
- rozszerzenie listy podmiotów wymagających wpisu do rejestru BDO o m.in. autoryzowanych przedstawicieli, przedsiębiorców prowadzących jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne, w których są oferowane produkty SUP,
- wyodrębnienie nowej kategorii produktów tj. produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych,
- rozszerzenie zakresu sprawozdania wprowadzających produkty w opakowaniach, o m.in. ujęcie w sprawozdaniu informacji o masie i poziomach udziału wagowego tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w opakowaniach na napoje będących butelkami jednorazowego użytku o pojemności do trzech litrów.

IV. Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi:
- rozszerzenie definicji publicznej kampanii edukacyjnej,
- określenie kategorii opakowań na napoje wraz z zamieszczeniem przykładowego, otwartego katalogu produktów, które są napojami,
- obowiązek zapewnienia minimalnych poziomów zawartości tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w opakowaniach na napoje w postaci butelek z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów (włącznie z ich zakrętkami i wieczkami) – od roku 2025 udział recyklatu ma wynosić min. 25% jeżeli głównym składnikiem butelek jest politereftalan etylenu, a od 2030 r. min. 30% - dotyczy opakowań ze wszystkich rodzajów tworzyw sztucznych,
- obowiązek zapewnienia, że zakrętki i wieczka opakowań na napoje będą przymocowane do tych opakowań (pojemnika) podczas etapu użytkowania napoju - od 1 lipca 2024 r.,
- wprowadzenie poziomów selektywnego zbierania odpadów opakowań plastikowych, jednorazowych butelek o pojemności do 3 litrów, wynoszących od roku 2025 – 77% oraz od roku 2029 – 90%.

Poniżej link do projektu:

https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/agent.xsp?symbol=RPL&Id=RM-0610-174-22

 

Źródło: sejm.gov.pl

Zdjęcie: pixabay.com