Na stronie Rządowego Centrum Legislacji ukazał się w zeszłym tygodniu projekt ustawy o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten przewiduje nałożenie wielu nowych obowiązków na przedsiębiorców wprowadzających do obrotu produkty jednorazowe z tworzywa sztucznego, a także narzędzia połowowe z tworzywa sztucznego.
W ustawie z dnia z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej planowane jest rozszerzenie definicji produktów o "produkty jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego i narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne". W konsekwencji obowiązki wynikające z tej ustawy obejmą także przedsiębiorców wprowadzających do obrotu tego typu produkty. Ustawa definiuje jako wprowadzanie do obrotu "pierwsze dostarczenie produktu na terytorium kraju w ramach działalności gospodarczej, odpłatnie lub nieodpłatnie, do celów dystrybucji, konsumpcji, stosowania lub użytkowania, w tym na potrzeby własne".
W związku z czym przedsiębiorcy produkujący lub importujący produkty jednorazowe z tworzyw sztucznych oraz narzędzia połowowe z tworzyw sztucznych będą zobowiązani do:
- zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów powstałych z produktów (dla produktów jednorazowych),
- zapewnienie minimalnego rocznego poziomu zbierania (dla narzędzi połowowych),
- prowadzenia ewidencji wprowadzonych do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego i narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne,
- uiszczania rocznej opłaty na pokrycie kosztów zbierania, transportu i przetwarzania odpadów w maksymalnej wysokości 0,05 zł za sztukę wprowadzonego produktu,
- prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych,
- składania corocznych sprawozdań obejmujących m.in. informacje o: wysokości opłaty, przeprowadzonych kampaniach edukacyjnych, masie produktów wprowadzonych do obrotu,
- oznakowania wybranych produktów jednorazowych z tworzywa sztucznego (m.in. tamponów, chusteczek, wyrobów tytoniowych z filtrem). Wzór oznakowania podany jest w rozporządzeniu wykonawczym Komisji Europejskiej (UE) 2020/2151.
Ponadto sprzedający wybrane produkty jednorazowe z tworzywa sztucznego lub narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne na terytorium innego kraju UE będzie obowiązany do wyznaczenia swojego przedstawiciela odpowiedzialnego za wykonywanie obowiązków wynikających z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.
Ustawa wprowadzi również zakaz wprowadzania do obrotu niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego m.in.:
- sztućców i talerzy,
- słomek i mieszadełek do napojów,
- patyczków higienicznych,
- styropianowych pojemników na posiłki oraz kubków i innych pojemników na napoje,
oraz produktów wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych. Zgodnie z przewidzianymi karami za nieoznakowanie opakowań jednorazowych lub wprowadzania do obrotu „zakazanych” produktów jednorazowych grozić będzie kara wysokości od 10 tys. do 500 tys. zł. Za niestosowanie się do pozostałych obowiązków - od 10 tys. do 100 tys. zł.
Projekt ustawy zakłada również wprowadzenie dodatkowych obowiązków dla prowadzących jednostki handlu detalicznego i hurtowego lub jednostki gastronomiczne oferujące opakowania jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego lub posiłki w opakowaniach jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego. Zgodnie z projektem będą oni zobowiązani do:
- zapewnienia dostępności podobnych opakowań wytworzonych z materiałów innych niż tworzywo sztuczne,
- pobierania opłaty od nabywcy jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych lub posiłków w takich opakowaniach (maksymalna stawka - 1 zł/szt.),
- kwartalnego wnoszenia pobranej opłaty na rachunek urzędu marszałkowskiego (podobnie jak w przypadku opłaty recyklingowej za torby z tworzyw sztucznych),
- prowadzenia ewidencji (i przechowywanie jej przez 5 lat) oraz składania sprawozdań o liczbie nabytych i wydanych opakowań jednorazowych z tworzyw sztucznych.
Niestosowanie się do powyższych zobowiązań zagrożone jest karą od 500 do 20 tys. zł. Do ich wymierzania będzie uprawniony zarówno wojewódzki inspektor ochrony środowiska jak i wojewódzki inspektor inspekcji handlowej.
Proponowane zmiany na pewno będą bardzo silnym bodźcem do odejścia od stosowania jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych dla przedsiębiorców prowadzących np. lokale gastronomiczne. Dalsze korzystanie z opakowań z tworzyw sztucznych będzie się wiązało m.in. z koniecznością rejestracji w BDO, prowadzenia ewidencji oraz sprawozdawczości w zakresie tego typu opakowań, co niewątpliwie będzie dodatkowym obciążeniem administracyjnym.
Poniżej link do omawianego projektu:
https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12345305
Zdjęcie: własne