14 czerwca 2017 roku do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową (SZWO) oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw, wynikający z obowiązku dostosowania legislacji na szczeblu krajowym do zmienionych przepisów unijnych. Projekt wprowadza szereg modyfikacji w niedawno przyjętej (maj 2015 roku) ustawie o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (t.j. Dz. U. 2015 poz. 881). Najistotniejszymi zmianami są: rozszerzenie i objęcie obowiązkiem rejestracyjnym i sprawozdawczym operatorów agregatów chłodniczych samochodów ciężarowych chłodni i przyczep chłodni oraz zmiana sposobu przeliczania ilości f-gazów w urządzeniach, które po przekroczeniu określonego progu zostaną objęte obowiązkiem rejestracyjnym i kontrolnym.

 

Obowiązująca ustawa i obowiązki z niej wynikające

Przepisy wprowadzone w dotychczasowej ustawie miały na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do atmosfery poprzez kontrolę w zakresie ich stosowania oraz obrotu nimi. Tzw. ustawa o f-gazach i SZWO nałożyła na operatorów urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych, przeciwpożarowych, pomp ciepła, rozdzielnic wysokiego napięcia zawierających co najmniej 3 kg substancji kontrolowanych lub fluorowanych gazów cieplarnianych oraz urządzeń zawierających rozpuszczalniki na bazie f-gazów w ilości co najmniej 3 kg obowiązek zgłoszenia ich w utworzonym Centralnym Rejestrze Operatorów Urządzeń i Systemów Ochrony Przeciwpożarowej, po uprzedniej rejestracji. Dane w rejestrze, sporządzone odrębnie dla każdego urządzenia, gromadzone są w postaci dokumentów elektronicznych: Karty Urządzenia lub Karty Systemu Ochrony Przeciwpożarowej. Wpisu do kart dokonywać może tylko personel, posiadający stosowny, co do wykonywanych czynności (dokumentowanych w kartach) certyfikat. Na mocy ustawy utworzono także Bazę Danych Sprawozdań (BDS). Sprawozdania, w formie elektronicznej, wprowadza do niej każdy, kto stosuje f-gazy lub SZWO w produkcji, instalacji, serwisowaniu lub konserwacji urządzeń lub systemów ochrony przeciwpożarowej, gaśnic lub systemów klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych (m.in. warsztaty lub autoryzowane serwisy). Obowiązkiem tym objęty jest również każdy, kto przywozi lub wywozi z terenu Rzeczypospolitej f-gazy lub SZWO lub urządzenia je zawierające oraz zajmuje się ich odzyskiem, regeneracją, niszczeniem.

 

Nowe definicje

W projekcie zmiany ustawy przedstawiono m.in. nową definicję produktu lub urządzenia uzależnionego od fluorowanych gazów cieplarnianych (HFC) lub substancji zubożających warstwę ozonową. Sformułowanie to określa produkt lub urządzenie, które nie funkcjonuje bez HCF lub substancji zubożających warstwę ozonową, ale nie jest wykorzystywane do ich produkcji, przetwarzania, regeneracji, niszczenia itp. Dodatkowo ze względu na nowy wykaz substancji, który przedstawiono w załącznikach (nr 1 i 2) rozporządzenia (UE) 517/2014 projekt ustawy aktualizuje definicję fluorowanych gazów cieplarnianych oraz wprowadza nową definicję pozostałych fluorowcowanych gazów cieplarnianych.

 

Kontrola szczelności

Zmianie ulegnie także częstotliwość kontroli szczelności wynikająca z faktu, że limity napełnienia urządzeń fluorowanymi gazami cieplarnianymi, które warunkują częstotliwość przeprowadzania tych kontroli wyrażane będą w CO2 eq (ekwiwalent CO2), a nie jak dotychczas – w kilogramach. Tona ekwiwalentu CO2 definiowana jest jako iloczyn masy gazów cieplarnianych w tonach metrycznych i ich współczynnika ocieplenia globalnego (GWP). Wartości współczynnika GWP należy szukać w załącznikach I, II i IV (dla obliczania GWP mieszanin) do rozporządzenia (UE) 517/2014.

Przykład przeliczenia tony ekwiwalentu CO2 na limity masowe dla czynnika chłodniczego HFC-23 (GWP= 14 800):

• dla 500 ton CO2 eq:  500 000 kg eq CO2 : 14 800 = 33,78 kg

• dla 50 ton CO2 eq: 50 000 kg :14 800 = 3,37 kg

• dla 5 ton CO2 eq: 5 000 kg : 14 800 = 0,34 kg

Zgodnie z projektem ustawy dla urządzeń, których limit napełnienia określony jest w tonach ekwiwalentu CO2, kontrola pod względem wycieków przeprowadzana będzie zgodnie z art. 4 rozporządzenia (UE) nr 517/2014 (tabela poniżej).

Natomiast dla urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła, agregatów chłodniczych w samochodach ciężarowych chłodniach i przyczepach chłodniach oraz stacjonarnych systemach ochrony przeciwpożarowej, zawierających co najmniej 3 kg substancji kontrolowanych, częstotliwość sprawdzania określona jest w z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1005/2009 (np. raz na 12 miesięcy przy napełnieniu czynnikiem chłodniczym w ilości co najmniej 3 kg substancji kontrolowanych).

 

Karta urządzenia oraz karta systemu ochrony przeciwpożarowej

Z uwagi na wprowadzone w projekcie zmiany, należy podkreślić, że Kartę urządzenia sporządzać się będzie dla:

• stacjonarnych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych, pomp ciepła, urządzeń będących agregatami chłodniczymi w samochodach ciężarowych chłodniach i przyczepach chłodniach, urządzeń będących organicznymi obiegami Rankine'a, zawierających co najmniej 3 kg substancji kontrolowanych lub co najmniej 5 ton ekwiwalentu CO2 fluorowanych gazów cieplarnianych,

• dla urządzeń będących rozdzielnicami elektrycznymi zawierającymi fluorowane gazy cieplarniane w ilości co najmniej 5 ton ekwiwalentu CO2,

• stacjonarnych urządzeń zawierających rozpuszczalniki na bazie f-gazów w ilości co najmniej 5 ton ekwiwalentu CO2.

Karta Systemu Ochrony Przeciwpożarowej sporządzana ma być natomiast dla urządzeń będących stacjonarnymi systemami ochrony przeciwpożarowej zawierających co najmniej 3 kg substancji kontrolowanych lub co najmniej 5 ton ekwiwalentu CO2 fluorowanych gazów cieplarnianych.

Nieprzekraczalnym terminem sporządzenia ww. kart było dotychczas 10 dni. Projekt przewiduje wydłużenie terminu do 15 dni roboczych. Projekt modyfikuje także wykaz informacji, jakie powinny być zamieszczane w kartach (art.14 punkt 3 projektu ustawy) oraz w sprawozdaniu rocznym wprowadzanym do BDO (art.40 projektu ustawy). Elektroniczna baza danych ma zostać dostosowana do nowych przepisów w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy. Dla kart już założonych operatorzy w terminie do 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy zostaną zobowiązani do uzupełnienia ich o brakujące informacje. Operatorzy, dotychczas zwolnieni z tego obowiązku, będą mieli na to 6 miesięcy od dnia dostosowania rejestru do wymogów nowej ustawy. W przypadku wykrycia błędów prowadzący rejestr informuje się o tym operatora (prowadzący rejestr), a ten ma obowiązek dokonania korekty w ciągu 14 dni roboczych od otrzymania informacji.

W przypadku zastąpienia w urządzeniu lub systemie ochrony przeciwpożarowej substancji kontrolowanej lub fluorowanego gazu cieplarnianego innym fluorowanym gazem cieplarnianym lub substancją alternatywną konieczne będzie zamknięcie dotychczasowej Karty i sporządzenie nowej.

 

Kontrola przestrzegania zapisów ustawy  

Kontrolę nad przestrzeganiem zapisów ustawy oraz rozporządzeń UE tak jak dotychczas sprawować będą właściwy organ Państwowej Straży Pożarnej (systemy ochrony przeciwpożarowej i gaśnice), wojewódzki inspektor ochrony środowiska oraz Minister Obrony Narodowej (na terenach mu podległych) lub jednostki przez niego wskazane, którym zwiększono zakres uprawnień kontrolnych.

Powyżej opisano tylko część zmian jakie przewidziano w projekcie. Nowelizacja przewiduje także m.in. nowe wytyczne dotyczące etykietowania, czy nowe obowiązki sprzedawców urządzeń niehermetycznie zamkniętych, wnioski o odstępstwo. Dlatego zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią dokumentu, skierowanego do prac w komisji:

http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1647

Źrodło: sejm.gov.pl

Zdjęcie: pixabay.com