Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi nakłada szereg obowiązków na przedsiębiorców produkujących i wykorzystujących opakowania. Pierwszym i najważniejszym krokiem jest określenie czy i jakie opakowania występują w naszej firmie. Ustawa zawiera w art. 3 definicję opakowania:
„opakowaniem w rozumieniu ustawy jest wyrób, w tym wyrób bezzwrotny, wykonany z jakiegokolwiek materiału, przeznaczony do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji produktów, od surowców do towarów przetworzonych.”
Najprostszym, narzuconym ustawowo podziałem opakowań jest podział wg rodzaju materiału z jakiego są wykonane: aluminium, stal, papier i tektura, szkło, drewno, opakowania wielomateriałowe oraz pozostałe opakowania.
Opakowania niestandardowe
Powyższa klasyfikacja wydaje się prosta – łatwo ocenić, czy opakowaniem jest tekturowy kartonik, drewniana paleta, czy szklana butelka. Warto jednak zauważyć, że opakowaniem mogą być też elementy pomocnicze służące do pakowania. Wątpliwości pojawiają się gdy zaczynamy analizować czy opakowaniem jest etykietka na butelce lub taśma spinająca (tzw. bandówka). Pomocne w klasyfikacji jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 października 2013 r. w sprawie przykładowego wykazu wyrobów, które uznaje się albo nie uznaje się za opakowanie (Dz.U. 2013 poz. 1274), które wskazuje 3 grupy opakowań i wyrobów niebędących opakowań. Przykładowo:
Wykaz zawarty w ww. rozporządzeniu nie jest jednak wykazem zamkniętym! Oznacza to, że jeśli jakiś rodzaj opakowania nie jest w nim wymieniony to nie znaczy, że nie uznajemy go za opakowanie.
Kategorie i rodzaje opakowań
Kolejną ważną kwestią jest kategoria opakowania. Opakowaniem będziemy nazywali zarówno opakowania jednostkowe np. butelka na wodę mineralną; opakowania zbiorcze np. folia na kilku butelkach wody tzw. zgrzewka; jak i opakowania transportowe np. europaleta, czy folia stretch.
Opakowanie wielokrotnego użytku i opakowania wielomateriałowe
Za opakowanie wielokrotnego użytku uznaje się każde opakowanie, które można wykorzystać minimum 2 razy do tego samego celu, do którego zostało pierwotnie wyprodukowane np. palety, przekładki drewniane, skrzynki metalowe itp.
Opakowaniem wielomateriałowym z kolei nazywa się opakowanie wykonane co najmniej z dwóch różnych materiałów, których nie można rozdzielić ręcznie lub za pomocą prostych metod mechanicznych np. kartoniki typu tetra-pak, laminowany karton, butelki z metalizowanego plastiku itp. Warto zwrócić uwagę na popularne opakowania, które z pozoru wydają się być wielomateriałowe np.:
- zbiornik typu „Mauser” – może się on składać z metalowego kosza, pojemnika i zakrętki z tworzywa sztucznego oraz etykiety z papieru,
- butelka po piwie – zwykle jest to butelka szklana z papierową etykietą, metalowym kapslem z uszczelką z tworzywa sztucznego.
W obydwu przypadkach na „jedno” opakowanie składa się wiele elementów z materiałów różnego rodzaju, jednak nie zalicza się ich do opakowań wielomateriałowych, ponieważ wszystkie te elementy łatwo jest od siebie oddzielić.
Opakowania po środkach niebezpiecznych
Zwykle najwięcej trudności nastręczają opakowania po środkach niebezpiecznych. Żeby ocenić, czy nasze opakowania zaliczają się do tej kategorii musimy ustalić, czy zawartość opakowania kwalifikuje się jako środek niebezpieczny. W tym celu musimy znać skład danego środka (np. z karty charakterystyki, specyfikacji produktu, sposobu produkcji itp.). Następnie sprawdzamy skład środka wg wytycznych z art. 8 pkt 14 Ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi i sprawdzamy czy ma właściwości toksyczne, mutagenne, rakotwórcze itp.
Za środek niebezpieczny uważa się:
1. substancje chemiczne i ich mieszaniny klasyfikowane wg przepisów o substancjach chemicznych i ich mieszaninach jako bardzo toksyczne, toksyczne, rakotwórcze kategorii 1 lub 2, mutagenne kategorii 1 lub 2, działające szkodliwie na rozrodczość kategorii 1 lub 2 lub niebezpieczne dla środowiska z przypisanym symbolem N, albo
2. substancje chemiczne i ich mieszaniny klasyfikowane wg rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 w klasie toksyczności ostrej w kategorii 1, 2 lub 3 lub jako rakotwórcze kategorii 1A lub 1B, mutagenne kategorii 1A lub 1B, działające szkodliwie na rozrodczość kategorii 1A lub 1B lub jako stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego ze względu na toksyczność ostrą w kategorii 1 lub ze względu na toksyczność przewlekłą w kategorii 112, albo
3. środki ochrony roślin zaklasyfikowane jako bardzo toksyczne, toksyczne lub niebezpieczne dla środowiska wodnego z przypisanym symbolem N wg przepisów o substancjach chemicznych i ich mieszaninach lub klasyfikowane w klasie toksyczności ostrej w kategorii 1, 2 lub 3 lub jako stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego ze względu na toksyczność ostrą w kategorii 1 lub ze względu na toksyczność przewlekłą w kategorii 1 i 2 na podstawie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r.
Aktualizacja [02.01.2018 r.]
Zgodnie z Ustawą z dnia 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw od 1 stycznia 2018 r. zmianie uległa definicja środka niebezpiecznego w zakresie środków ochrony roślin:
"środki ochrony roślin zaklasyfikowane w klasie toksyczności ostrej w kategorii 1, 2 lub 3 lub jako stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego ze względu na toksyczność ostrą w kategorii 1 lub ze względu na toksyczność przewlekłą w kategoriach 1 i 2 na podstawie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006;"
Przykłady klasyfikacji opakowań
W poniższej tabeli prezentujemy najczęściej występujące w firmach opakowania oraz opakowania nietypowe, których klasyfikacja często nastręcza pewnych problemów.
|
Rodzaj opakowań |
Przykłady |
|
Tworzywo sztuczne |
worki / torebki, butelki, baniaki, beczki, kanistry, nakrętki, kapsle, folia stretch, taśmy pakowe, naczynia jednorazowe, kubeczki na jogurty, opakowania po kosmetykach, big-bag |
|
Papier i tektura |
kartony, etykiety, przekładki, narożniki, worki, podkładki, naczynia jednorazowe, tuby, torby, papier pakowy |
|
Metal |
kapsle, skrzynie, obejmy, kosze, puszki, butelki, karnistry |
|
Drewno |
palety, przekładki, narożniki, skrzynie, kosze |
|
Szkło |
butelki, słoiki, ampułki |
|
Wielomateriałowe |
kartony typu tetra-pak, pudełko na zapałki z zaryską, laminowane lub metalizowane kartoniki, worki czy butelki itp. |
|
Pozostałe |
opakowania z tkanin, ceramiczne korki w zamknięciach kabłąkowych, sznurki materiałowe, |
Więcej porad w zakresie gospodarki opakowaniowej znaleźć można w kategorii -> Gospodarka opakowaniowa
Materiały publikowane w Serwisie odpady-help.pl, nie stanowią porad prawnych lub innego profesjonalnego doradztwa. Redakcja Serwisu odpady-help.pl nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wiedzy publikowanej na łamach serwisu, w szczególności za szkody lub straty poniesione przez kogokolwiek wskutek jakiegokolwiek wykorzystania treści umieszczonych w Serwisie.