Kończące się powoli lato upływa pod znakiem niespodziewanie wysokich temperatur i … niespodziewanej liczby pożarów składowisk odpadów. Ogień trawił zarówno legalne składowiska odpadów, jak i nielegalne wysypiska śmieci. Pożary pojawiały się w różnych częściach kraju…
Palący problem
Doniesienia o kolejnych pożarach składowisk w tym roku, a szczególne latem, mnożyły się z każdym kolejnym miesiącem. Upalna i bezdeszczowa pogoda tylko sprzyjała rozprzestrzenianiu się ognia. Płonęły m. in.: składowisko makulatury i odpadów wielkogabarytowych w Rybniku, składowiska odpadów komunalnych w Bytomiu, Wałbrzychu, Fałkowie (woj. świętokrzyskie), Rabowicach (woj. wielkopolskie), Rykach (woj. lubelskie), Ostrołęce (woj. mazowieckie), składowisko opon i tworzyw sztucznych w Kłopotowie (woj. dolnośląskie), czy nielegalne wysypisko w Prusicach (woj. dolnośląskie).
Straty i konsekwencje
Najbardziej oczywistym niebezpieczeństwem związanym z pożarem składowiska jest jego rozprzestrzenienie się na tereny sąsiednie. Stad ważne jest prawidłowe ulokowanie składowiska np. z dala od zabudowy mieszkaniowej. Straty finansowe zależą od tego, czy pożar udało się opanować jeszcze na samej kwaterze składowiska. Jeżeli ogień obejmie budynki, czy urządzenia, straty będą wzrastać. Ważne są też konsekwencje dla środowiska i ludzi. W dymie unoszącym się nad palącym się składowiskiem z pewnością znajdzie się pył, tlenek węgla, dwutlenek siarki, fluorowodór, dwutlenek azotu, a także szczególnie niebezpieczne: kadm, rtęć, dioskyny i furany. Realny skład spalin jest bardzo trudny do określenia, ponieważ zależy on wprost od rodzaju składowanych odpadów, stopnia ich rozkładu, czy od czasu spalania.
(Nie)spodziewane pożary
Liczba pożarów w perspektywie całego kraju jest niepokojąca, lecz pożar na składowisku nie powinien być dużym zaskoczeniem, głównie z uwagi na charakter przedsięwzięcia jakim jest składowisko odpadów. Miejsca tego typu, o zwykle dużej powierzchni, w których zgromadzona jest znaczna ilość przedmiotów / substancji, często niewiadomego pochodzenia wystawione na działanie czynników atmosferycznych są narażone na różnorakie awarie, w tym pożary. Zwykle prowadzący składowiska mają świadomość zagrożenia i podejmują działania zapobiegawcze, przygotowują się na ewentualność pożaru.
Lepiej zapobiegać niż leczyć?
Najczęstszą przyczyną pożaru na składowisku odpadów komunalnych jest samozapłon ulatniającego się biogazu, który powstaje w wyniku fermentacji zgromadzonych odpadów. Zagrożenie tego typu zwykle ogranicza się poprzez instalowanie systemów odprowadzających powstający gaz do pochodni, czy generatorów prądu. Większość składowisk wyposażona jest też w monitoring, pozwalający na wczesne wykrycie ewentualnego pożaru. Ponadto na terenie składowisk muszą znajdować się odpowiednie sprzęty przeciwpożarowe (np.: zbiorniki p.poż.), pracownicy powinni zachowywać szczególną ostrożność np. nie palić papierosów na składowisku, a sprzęty (kompaktory, samochody) wykorzystywane na składowisku powinny być regularnie serwisowane. W razie potrzeby, odpady zgromadzone na składowisku powinny być zraszane np. zebranymi odciekami składowiskowymi. Utrzymanie odpowiedniej wilgotności odpadów skutecznie ogranicza zagrożenie pożarowe.
Szybkie reagowanie
Kluczowym elementem w przypadku pożaru na składowisku jest szybka reakcja. Należy pamiętać, że składowisko pali się także pod powierzchnią. Nawet po ugaszeniu pożaru, często odpady tlą się pod powierzchnią, co prowadzi do ponownych pożarów. Akcja gaśnicza często wymaga udziału kilku, kilkunastu a w skrajnych wypadkach nawet kilkudziesięciu zastępów straży pożarnej i trwa nawet do tygodnia. Po zakończonej akcji strażacy upewniają się, że pożar nie „przeniósł” się do głębszych partii składowiska i czy nie ma zagrożenia wznowienia pożaru.
Źródło: własne
Zdjęcie: pzits.not.pl, researchgate.net