Liczba i różnorodność obowiązków z zakresu szeroko pojętej ochrony środowiska, jakie powinni realizować przedsiębiorcy rośnie praktycznie z każdym rokiem. Dodatkowo przepisy zmieniają się na tyle dynamicznie, że trudno jest być na bieżąco z każdym obowiązkiem.

Niestety wraz z obowiązkami pojawiają się także kary za brak lub błędy w ich realizacji. Poniżej przedstawiamy zbiór sankcji karnych, jakie najczęściej nakładane są na przedsiębiorców w związku z nieprzestrzeganiem przepisów z zakresu ochrony środowiska w podziale na poszczególne aspekty środowiskowe.

 

I. GOSPODARKA ODPADAMI

Zgodnie z Ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tj: Dz.U.2016 poz. 1987 z późn. zm.):

1. Nie prowadzenie ewidencji odpadów lub prowadzenie ewidencji nieterminowo lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym zagrożone jest karą grzywny [art. 180].

2. Za niezłożenie lub nieterminowe złożenie zestawień zbiorczych o odpadach za lata 2012-2014 nakładana jest administracyjna kara pieniężna w wysokości 500 zł [art. 237].

3. Za niezłożenie lub nieterminowe złożenie zestawień zbiorczych o odpadach za lata 2015-2016 nakładana jest kara grzywny [art. 237 a].

4. Przekazywanie odpadu podmiotowi nieposiadającemu zezwolenia na transport / zbieranie / przetwarzanie odpadów zagrożone jest karą aresztu lub grzywny [art. 175].

5. Transportowanie odpadów bez wymaganego zezwolenia lub niezgodnie z posiadanym zezwoleniem podlega karze pieniężnej w wysokości 10 000 zł [art. 79b Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach].

6. Zbieranie odpadów bez wymaganego zezwolenia lub niezgodnie z posiadanym zezwoleniem podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 1 000 zł do 1 000 000 zł [art. 194].

7. Przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia lub niezgodnie z posiadanym zezwoleniem podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 1 000 zł do 1 000 000 zł [art. 194].

8. Magazynowanie odpadów z naruszeniem art. 25 ustawy o odpadach (magazynowanie odpadów w sposób nieselektywny czy bez stosownych zabezpieczeń) zagrożone jest karą grzywny lub aresztu [art. 174].

9. Magazynowanie odpadów w sposób mogący powodować zagrożenia m.in. dla wody, powietrza, gleby, roślin lub zwierząt [zgodnie z art. 16] zagrożone jest karą aresztu albo grzywny [art. 171].

10. Mieszanie odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów oraz mieszanie odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne zagrożone jest administracyjną karą pieniężną w wysokości od 1 000 zł do 1 000 000 zł [art. 194, ust. 1, p. 2) oraz ust. 3].

 

II. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj.: Dz.U.2017.519 z późn. zm.):

1. Eksploatacja instalacji bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego lub z naruszeniem jego warunków podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności albo grzywny [art. 351]

 

III. GOSPODARKA OPAKOWANIOWA

Zgodnie z ustawą z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (tj.: Dz.U. 2016 poz. 1863 z późn. zm.):

1. Za nie prowadzenie ewidencji opakowań, w których wprowadzane są do obrotu produkty w danym roku kalendarzowym nakładana jest kara od 5 000 zł do 500 000 zł [art. 56, ust. 1, p. 5 i 8) oraz art. 57, p. 1)].

2. Za nie przekazanie organizacji odzysku opakowań, z którą zawarta jest umowa, wszelkich niezbędnych danych pozwalających na realizację przejętych przez nią obowiązków nakładana jest kara od 5 000 zł do 500 000 zł [art. 56, ust. 1, p. 5 i 8) oraz art. 57, p. 1)].

3. Za brak realizacji obowiązku odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych należy naliczyć i uiścić tzw. opłatę produktową zależną od rodzaju i masy opakowań wprowadzonych na rynek wraz z produktami [art. 34].

4. Za niezłożenie sprawozdania OŚ-OP1 – o wysokości należnej opłaty produktowej oraz sprawozdań OPAK-1, OPAK-2 OPAK-3 dotyczących wytwarzania, importu i eksportu opakowań oraz eksportu produktów w opakowaniach do 2014 r. włącznie, zgodnie z art. 200 Ustawy o odpadach, obowiązuje administracyjna kara pieniężna w wysokości 500 zł. Karę wymierza WIOŚ w drodze decyzji administracyjnej, w której wyznacza termin przekazania sprawozdania nie krótszy niż 14 dni. Za niedotrzymanie terminu nakładana jest kolejna kara, w wysokości 2000 zł oraz kolejny termin złożenia sprawozdania. Karę można powtarzać, jednak łączna wysokość kar nie może przekroczyć 8500 zł w ciągu roku [art. 237, ust. 1].

5. Niezłożenie „Rocznego sprawozdania o produktach w opakowaniach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami opakowaniowymi za rok 2015 i za rok 2016” podlega karze grzywny zgodnie z art.180a ustawy o odpadach.

6. Nie złożenie zawiadomienia o rozpoczęciu działalności polegającej m.in. na wytwarzaniu, imporcie lub wewnątrzwspólnotowym nabyciu produktów w opakowaniach lub produktów podlega karze grzywny [art. 60].

7. Nieprzeznaczanie na publiczne kampanie edukacyjne lub nie przekazywanie na rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej łącznie co najmniej 2% wartości netto opakowań wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym zagrożone jest administracyjna karą pieniężną od 5 000 zł do 500 000 zł [art. 56 ust. 1 pkt 7].

 

IV. EMISJE DO ATMOSFERY

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj.: Dz.U.2017 poz.519 z późn. zm.):

1. Brak zgłoszenia informacji dotyczących eksploatacji instalacji lub eksploatacja instalacji niezgodnie ze złożoną informacją, podlega karze grzywny [art. 342].

2. Eksploatacja instalacji bez wymaganego pozwolenia lub z naruszeniem jego warunków podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności albo grzywny [art. 351]

3. Jeśli podmiot korzystający ze środowiska zobowiązany do sporządzenia wykazu opłat środowiskowych, nie przedłoży go lub jego zawartość będzie nasuwała wątpliwości, marszałek województwa może naliczyć opłatę w imieniu podmiotu, uwzględniając dostępne dane lub pomiary WIOŚ [art. 288]. 

4. Nie przedłożenie wykazu dotyczącego opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska w wyznaczonym terminie, podlega karze grzywny [art. 359].

 

Zgodnie z ustawą z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (tj.: Dz.U.2017 poz. 286):

1. Za niezłożenie lub złożenie nieterminowo czy niezgodne ze stanem rzeczywistym raportu do KOBIZE nie przewidziano bezpośrednich sankcji karnych. W przypadku niezłożenia raportu do KOBiZE, zastosowanie mają regulacje Ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska. Co oznacza, że wojewódzki inspektor ochrony środowiska, podczas kontroli może zażądać przedstawienia złożonego raportu do KOBiZE, a w przypadku jego braku wskazać w zarządzeniach pokontrolnych konieczność jego złożenia. Za niewykonanie zarządzeń pokontrolnych grozi kara aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny (art. 31a ww. ustawy).

 

V. SPRAWOZDANIE PRTR

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj.: Dz.U.2017 poz.519 z późn. zm.):

1. Za niezłożenie sprawozdania PRTR, właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska nakłada na prowadzącego instalację karę pieniężną w wysokości 10 000 zł [art. 236d ust. 1]

2. W przypadku przekazywania w sprawozdaniu PRTR danych niekompletnych, niespójnych lub niewiarygodnych, właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska nakłada na prowadzącego instalację karę pieniężną w wysokości 5 000 zł [art. 236d ust. 2].

 

VI. POZWOLENIE ZINTEGROWANE

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj.: Dz.U.2017 poz.519 z późn. zm.):

1. Eksploatacja instalacji, dla której nie uzyskano wymaganego pozwolenia zintegrowanego może zostać wstrzymana przez właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska [art. 365. ust.1].

2. Dodatkowo eksploatacja instalacji bez wymaganego pozwolenia zintegrowanego podlega karze aresztu albo ograniczenia wolności, albo grzywny [art. 351 ust. 1].

Zgodnie z art. 24 Ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz.U.2015.0.1094 t.j.) grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 zł, chyba że ustawa stanowi inaczej.